علت نوسانات برق شهری به پارامترهایی چون عوامل بیرونی و درونی در منزل و ساختمان نظیر اتفاقاتی در شبکه برق رسانی به منزل شما رخ می‌دهد، یا عواملی که در داخل ساختمان باعث ایجاد نوسان در برق می‌شود بستگی دارد. اصلی‌ترین عوامل بیرونی این پدیده، شامل افزایش یا کاهش ماندگار ولتاژ، افزایش یا کاهش لحظه‌ای ولتاژ و نوسانات فرکانسی است.
از عوامل داخل ساختمان نیز می‌توان به اتصال یا جرقه الکتریکی، عدم وجود قطع‌کننده جریان الکتریکی، فرسودگی و خوردگی سیم‌ها و کابل‌ها، استفاده از وسایل برقی پرمصرف و شوک الکتریکی اشاره کرد.
خوشبختانه می‌توان از طریق بررسی‌ها، این پدیده را تشخیص داد. هم‌چنین می‌توان از طریق استفاده از دستگاه استبیلایزر، محافظ برق و یا یو پی اس، مشکل را به راحتی برطرف کرد.
| دلایل اصلی | نوسانات فرکانسی، افزایش یا کاهش لحظه ای ولتاژ، افزایش یا کاهش ماندگار ولتاژ |
| دلایل شایع | اتصال یا جرقه الکتریکی، اضافه بار الکتریکی، عدم وجود قطع‌کننده جریان الکتریکی |
| راه های شناسایی | ضعیف شدن برق، کم نور شدن چراغ‌ها، هزینه های گزاف قبض برق |
| روش های جلوگیری | استفاده از یو پی اس، محلفظ برق و استابلایزر |
اصلی‌ترین دلایل نوسان برق شهری
موارد زیر اصلی‌ترین دلایل نوسانات برق شهری هستند:
- افزایش یا کاهش ماندگار ولتاژ
تغییر مداوم و دائمی ولتاژ شبکه برق شهری از دلایل ایجاد نوسان در برق است. اگر این تغییرات بیش از 10 ثانیه طول بکشد، این نوع نوسان ایجاد می‌شود. به عبارت دیگر، ولتاژ نرمال برق شهری 220 ولت است، اگر این ولتاژ تا 180 ولت کاهش پیدا کند و بیش از 10 ثانیه هم طول بکشد، نوسان ماندگار برق در منزل شما اتفاق می‌افتد. عواملی مانند فاصله مصرف‌کننده تا نیروگاه، قطر کابل و … در ایجاد این نوسان دخیل هستند.
- افزایش یا کاهش لحظه ای ولتاژ
تغییر ناگهانی و کوتاه مدت ولتاژ در شبکه برق از دیگر عوامل نوسان در برق شهری است. این نوسان نیز مانند نوسان ماندگار است، با این تفاوت که، تغییر ولتاژ کمتر از 10 ثانیه طول می‌کشد و بنابراین نوسان لحظه‌ای است. تغییر نوسان لحظه‌ای، می‌تواند به دلیل شرایط نامناسب شبکه، مشکل در تجهیزات برقی و یا حوادثی مثل خرابی ترانسفورماتور، یا مشکلات خارج از شبکه مانند طوفان و رعد و برق باشد. این نوع نوسان در جریان برق معمولا در مدت زمان حداکثر 10 ثانیه برطرف می‌شود.
- نوسانات فرکانسی
حد مجاز نوسانات فرکانسی برای برق شهر بین 49.5 تا 50.5 هرتز است. اگر تغییرات فرکانسی از این محدوده بیش‌تر باشد، باعث آسیب زدن به تجهیزات الکتریکی می‌شود. نوسانات فرکانسی می‌تواند در اثر تغییرات بار، ناهماهنگی در تولید برق، مشکلات و عیوب در تجهیزات برقی و … ایجاد شود. این نوع نوسان تاثیرات مخربی روی تجهیزات الکترونیکی دارد و باید از طریق سیستم‌های همگام‌سازی و کنترل فرکانس آن را برطرف کرد. نوسانات فرکانسی، معمولا به دلیل زیر فشار بودن ژنراتور و یا مشکل فنی در آن ایجاد می‌شود.
علل شایع نوسان برق در منازل چیست؟
در بخش قبل، عواملی که می‌توانند در شبکه برق‌رسانی خارج از منزل شما باعث ایجاد نوسان در جریان برق شوند، را بررسی کردیم. برخی از عوامل نیز در منزل و ساختمان شما می‌توانند باعث تغییر و ایجاد نوسانات برق شوند که، شامل موارد زیر هستند:
- اتصال یا جرقه الکتریکی
استفاده از محصولات غیر استاندارد و بی کیفیت در زمان ساخت و نصب تجهیزات الکتریکی، می‌تواند باعث ایجاد نوسان در برق شود. علت این است که، این تجهیزات در مواقعی مانند بار الکتریکی زیاد، دچار اشکال و خرابی می‌شوند. علاوه بر این، تجهیزات بی کیفیت در برابر عوامل بیرونی مثل رعد و برق نیز آسیب پذیرتر هستند.
- اضافه بار الکتریکی
بار الکتریکی اضافه نیز می‌تواند یاعث ایجاد نوسان در برق منزل شود. اضافه بار باعث ایجاد گرمای بیش از حد در تجهیزات برقی و ذوب شدن عایق‌ها و سوکت سیم‌های آنها می‌شود. این اتفاق می‌تواند باعث ایجاد اتصالی و بروز حوادث خطرناک شود.
بار الکتریکی اضافی، باعث خاموش شدن‌های مداوم برق ساختمان می شود. برای رفع این مشکل می‌توان از دستگاه تثبیت کننده جریان برق استفاده کرد.
- عدم وجود قطع‌کننده جریان الکتریکی
نبود وسیله‌ای مانند کلید ایمن جان، می‌تواند باعث کم و زیاد شدن جریان برق شود. این وسیله برای قطع جریان برق باقی‌مانده در مدار الکتریکی کاربرد دارد. در واقع در مواقع که نوسان ایجاد می‌شود و میان جریان رفت و برگشت اختلاف وجود دارد، کلید ایمن جان، مدار را قطع می‌کند.
- فرسودگی و خوردگی سیم‌ها و کابل‌ها
خوردگی سیم‌ها و اتصالات، از دلایل شایع ایجاد نوسان برق در ساختمان‌های مسکونی است. برای جلوگیری از این مورد، سیم‌ها و کابل‌های برق را از طریق بست عایق‌دار به محل مورد نظر متصل می‌کنند.
- استفاده از وسایل برقی پرمصرف
هر ساختمان بر اساس کنتور برق، ظرفیت فیوزها و تابلو برق پلاستیکی، تحمل بار الکتریکی به یک میزان مشخصی را دارد. در صورت استفاده بیش از حد مجاز از وسایل برقی پر مصرف، کنتور زیر بار اضافی برق می ماند و باعث ایجاد نوسانات برق می‌شود.
- شوک الکتریکی
شوک الکتریکی در اثر استفاده غلط و غیر اصولی از جریان برق ایجاد و باعث نوسان برق می‌شود. در ساختمان‌های قدیمی، این مشکل می‌تواند در زمان خاموش و روشن کردن وسایل برقی ایجاد شود.
راه های تشخیص نوسان برق
اما می خواهیم بدانیم، علت نوسان برق هر چه که باشد، چگونه می‌توان آن را شناسایی و برطرف کرد. راههای تشخیص نوسان برق شامل موراد زیر می‌شوند:
| راههای تشخیص نوسان برق | ضعیف شدن برق ساختمان |
| کم نور شدن چراغ‌ها و سوسو زدن آنها | |
| سوختن بیش از اندازه لامپ‌های روشن | |
| هزینه تعجب‌آور و بالای قبض برق ساختمان |
برای جلوگیری از ایجاد نوسانات برق، می‌توانید از طریق برقراری تماس با کارشناسان ایمن یو پی اس و دریافت هر یک از راه حل‌های زیر بنا به شرایط و دلایل ایجاد نوسان برق، این مشکل را برای همیشه برطرف کنید:
- حل مشکل نوسان برق با استفاده از دستگاه استابلایزر و تجهیز وسایل منزل به این دستگاه
- استفاده از محافظ برق که، در اغلب موارد برطرف‌کننده مشکل است.
- خرید و استفاده از دستگاه یو پی اس (UPS) که، به عنوان برق اضطراری شناخته می‌شود.
